De geschiedenis van piercings

Het hebben van een piercing is geen modern fenomeen. Het menselijk lichaam is door de tijd en cultuur heen veelvuldig gebruikt als expressiemiddel. De oudste tot nu toe gevonden mummie - Ötzi de IJsman - had zelfs een 5300 jaar oude oorpiercing.

In sommige culturen kregen jongens die in de puberteit kwamen een piercing als symbool voor volwassenheid. Anderen gebruikten piercings om stamverwantschap aan te geven, te rebelleren tegen een cultuur, of om fysieke elementen te benadrukken. Piercings kunnen ook worden gezien als een symbool van rijkdom: hoe meer piercings je hebt, hoe hoger je maatschappelijke status.

Piercings hebben ook een rol gespeeld in de slavenhandel en werden gebruikt bij de jacht. En in sommige samenlevingen speelden de seksuele voordelen van intiempiercings zelfs een rol in rituelen!

Hier verkennen we de boeiende en soms verrassende geschiedenis van piercings als een van de oudste vormen van lichaamsmodificatie.

Piercings voor rituelen

In sommige culturen worden bij jongeren in de puberteit piercings gezet om te symboliseren dat ze zich bij de volwassenen voegen. In Borneo bijvoorbeeld piercen de moeder en de vader allebei een oorlel van de jongere om de onafhankelijkheid te symboliseren.

Een ander interessant piercing ritueel zou demonen en kwade geesten op afstand houden. Veel inheemse stammen geloven dat demonen via het oor toegang hebben tot het lichaam. Door een stukje metaal in het oor te steken worden ze dan beschermd, omdat ze geloven dat metaal demonen en kwade geesten afweert.

Sommige stammen gebruikten zelfs intiempiercings voor zowel seksuele stimulatie als om de vruchtbaarheid te verhogen. Iets later, in de 18e eeuw in Europa, werden piercings gebruikt voor het tegenovergestelde: om masturbatie en de veronderstelde morele problemen die daardoor werden veroorzaakt te voorkomen!

Zeelieden en piercings

In Europa geloofde men dat zeelieden na het oversteken van de evenaar een oorpiercing moesten nemen. Maar de piercing had ook een andere functie. Vroeger was er een populaire mythe over oorpiercings: ze zouden beter zicht geven.

Daarnaast diende de oorpiercing nog een ander doel. Vooral in de Middeleeuwen was een Christelijke begrafenis voor de meeste Europeanen erg belangrijk. Indien een schip zou zinken en de zeeman zou gevonden worden of aanspoelen, dan kon het oorsieraad van de zeeman gebruikt worden als betaling voor een waardige, Christelijke begrafenis. De meeste oorsieraden werden daarom in die tijd van goud gemaakt.

In het Noordpoolgebied werden piercings echter gebruikt om het geluk van een jager te vergroten. Arctische jagers probeerden walrussen te imiteren om zo dichter bij hen te komen en hen te doden. Ze deden dit door hun lippen te laten piercen en lange sieraden te dragen om zo de tanden van de walrus na te bootsen.

Piercings en geld

In sommige delen van de wereld is het hebben van een piercing gekoppeld aan iemands maatschappelijke status. Hoe rijker je bent, hoe meer piercings je hebt.

In het oude India werd een piercing bijvoorbeeld vaak gezet tijdens grote dure feesten, waar de gastheer iemand betaalde om kinderen of kleinkinderen te komen piercen, waardoor ze meer status kregen. Ook het materiaal van het sieraad maakte vaak een groot verschil. Het dragen van piercings van edele metalen, zoals goud, liet duidelijk zien dat je een hogere status had dan degenen die hoorn of been droegen.

In sommige delen van India gebruiken mensen nog steeds grote en mooie piercings als statussymbool. Dit geldt met name voor neuspiercings, die een aanzienlijk aantal vrouwen in India heeft. Bovendien wordt in India gezegd dat het piercen van je linkerneusgat helpt tegen menstruatiepijn!

Slavenhandel en piercings

De manier waarop piercings een rol speelden in de trans-Atlantische slavenhandel is een voorbeeld van hoe piercings je minder aantrekkelijk kunnen maken. Vrouwen werden tijdens de slavenhandel vaak verhandeld voor seksuele doeleinden, wat betekent dat het uiterlijk van een vrouw van groot belang was.

Vrouwen ontwikkelden technieken om niet misbruikt te worden. Zo vervormden zij hun uiterlijk aanzienlijk door de onderlip te piercen en uiteindelijk een plaat-achtig voorwerp in te brengen dat de pelele werd genoemd. Bovendien werden hun voortanden vaak getrokken om plaats te maken voor een grotere pelele als de piercing groter werd. Als de pelele werd verwijderd, hing de onderlip als een dunne leren ring onder de kin, waardoor vrouwen opzettelijk minder aantrekkelijk werden.

Toen oorpiercings uit de mode waren

Er was een tijd dat oorpiercings bijna helemaal van de kaart verdwenen, gedurende enkele honderden jaren. Van ongeveer de 6e tot de 16e eeuw moesten oren bedekt worden door haar of kleding. Het is natuurlijk niet praktisch om oorbellen te dragen met haar of kleding er tegenaan. Daarom verdwenen oorpiercings in Europa een tijdlang uit de mode, althans voor vrouwen. In die tijd werden oorsieraden over het algemeen gedragen door de laagste klassen van de samenleving: slaven en sekswerkers.

Voor mannen waren oorsieraden echter ooit zeer modieus. Kort voordat oorsieraden voor vrouwen weer in de mode kwamen, was er een periode waarin meer mannen dan vrouwen gaatjes in hun oren hadden. In de 16e eeuw droegen verschillende prominente figuren een oorbel (in slechts één oor). Dit waren onder andere Shakespeare, de koning van Engeland en andere belangrijke figuren. De trend was echter van relatief korte duur.

Toenemende populariteit

Na de Tweede Wereldoorlog werden piercings weer gebruikelijk in de westerse cultuur. Subculturen, zoals de punkbeweging en de mannelijke homocultuur droegen piercings om zich te onderscheiden. Daarna verspreidde die trend zich snel naar de mainstream.

Tegenwoordig is het hebben van een piercing bijna gebruikelijker dan het niet hebben van een piercing. Piercings zijn onderhevig aan veranderende trends: wat vandaag in de mode is, is dat misschien morgen niet meer. Wie weet welke piercing trends we in de toekomst zullen zien!